![]() |
Transplantacja mózgu zbliża się wielkimi krokami |
Nieśmiertelność, a przynajmniej dłuższe lub zupełnie nowe życie. To właśnie ma zapewnić przeszczep mózgu i całej głowy, który ma być możliwy do wykonania w ciągu najbliższych 5 lat.
W 1954 roku na świecie wykonano pierwszą, udaną transplantację. W Bostonie Joseph Murray przeszczepił nerkę, która w nowym ciele podjęła swoje funkcje. I choć od tamtej chwili minęło ponad 60 lat, to wciąż nie potrafimy przeszczepiać wszystkich narządów...
Transplantacja głowy i mózgu
Przypadek transplantacji głowy jest znacznie bardziej skomplikowany, gdyż nie tylko wymaga pokonania wielu barier technicznych, ale również moralnych. W krajach rozwiniętych (dysponujących potencjałem do tego typu transplantacji) względy pozanaukowe są bardzo silną barierą w rozwoju idei przeszczepu mózgu.
Głównym inicjatorem dyskusji nad przeszczepem głowy u ludzi jest włoski lekarz, dr Sergio Canavero - neurochirurg pracujący w Zespole Zaawansowanych Neuromodulacji w Turynie. W roku 2013 stwierdził: "Zabieg przeszczepienia głowy jest skomplikowany, ale nie niemożliwy do przeprowadzenia. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonać go w ciągu dwóch lat".
Przeszczep głowy u małp, psów i innych zwierząt
Warto w tym miejscu przypomnieć, że pierwszą transplantację najważniejszej części ciała podjęto już w 1954 roku. Włodzimierz Demichow - radziecki lekarz - przyszył głowę szczeniaka do szyi dorosłego owczarka niemieckiego. Zabieg przeżył zarówno osobnik dorosły, jak i szczeniak, choć obie głowy chciały się wzajemnie zwalczyć. Typowe zastąpienie jednej głowy przez drugą podjęto jednak dopiero 1974 roku, kiedy Robert White do korpusu rezusa przyszył inną głowę. Małpa przeżyła zabieg i żyła jeszcze kilka dni, choć była sparaliżowana. I to właśnie jest największy problem związany dziś z przeszczepem głowy - niemożność połączenia dwóch kawałków rdzenia kręgowego i paraliż dawcy.
![]() |
Wiktor Demichow i jego pies o dwóch głowach |
Doktor Cavanero postuluje wykonanie przecięcie rdzenia kręgowego bardzo ostrym skalpelem, tak żeby cięcie było precyzyjne i nie doprowadziło do obumarcia neuronów, do czego dochodzi w przypadku chaotycznego przerwania (np. podczas wypadku). Badania na szczurach pokazały, że tak przecięty rdzeń kręgowy może być w pewnym stopniu regenerowany - szczury po pół roku zyskały możliwość samodzielnego oddawania moczu, ale wciąż nie mogły się poruszać.
Pewnie zastanawiacie się, jaki jest w ogóle związek tego wpisu z tematyką bloga. Otóż jest!
Regeneracja rdzenia kręgowego za pomocą komórek węchowych
To narząd węchu jest najbliżej rewolucji w materii regeneracji rdzenia kręgowego. Komórki nerwowe w nabłonku węchowych posiadają bowiem zdolność ciągłej odnowy i jest to zdolność wyjątkowa w na tle wszystkich innych komórek nerwowych. Narząd węchu w przyszłości był kluczowym dla przetrwania naszego gatunku, więc wykształcił tę zdolność i dziś korzystają z niej naukowcy.
![]() |
Opuszka węchowe (Olfactory bulb) i nerwy nabłonka węchowego (OSN) |
Polega ona na pobraniu nerwowych komórek glejowych z nabłonka węchowego lub z samej opuszki węchowej i przeszczepieniu ich w miejsce zerwanego rdzenia kręgowego. Pionierami tej metody są polscy lekarze z prof. Włodzimierz Jarmundowicz, szefem Kliniki Neurochirurgii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, na czele. Wyniki badań już dziś określane są jako obiecujące.
Jeśli uda się odtworzyć połączenia w rdzeniu kręgowym, to przeszczep całej głowy stanie się całkiem realny. Doktor Canavero szacuje, że operacja ta wymagałaby 36 godzin pracy 100 lekarzy, a jej koszt przekroczyłby 10 milionów dolarów.